Bảo hiểm hàng hải là gì? Đối tượng bảo hiểm hàng hải bao gồm những ai?

Bảo hiểm hàng hải đóng vai trò quan trọng trong ngành vận tải và thương mại quốc tế, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bảo hiểm hàng hải, vai trò, các loại hình bảo hiểm cũng như quy trình mua và quản lý hợp đồng bảo hiểm hàng hải.

Bảo hiểm hàng hải là gì?

Bảo hiểm hàng hải có thể được hiểu là loại hình bảo hiểm cho các rủi ro liên quan đến hành trình đường biển, như cháy, nổ, cướp biển, chiến tranh, trộm cắp, hành vi bất hợp pháp và các rủi ro tương tự hoặc những rủi ro khác được thỏa thuận trong hợp đồng.

Vai trò của bảo hiểm hàng hải đối với chủ doanh nghiệp

Đối với các chủ doanh nghiệp, bảo hiểm hàng hải không chỉ là biện pháp bảo vệ tài sản mà còn là một yếu tố quan trọng giúp họ yên tâm hoạt động và mở rộng kinh doanh. Khi sử dụng bảo hiểm hàng hải, doanh nghiệp có thể:

- Giảm thiểu rủi ro tài chính: Tránh được tổn thất lớn do các sự cố ngoài ý muốn trong quá trình vận chuyển.
- Tăng tính cạnh tranh: Bảo hiểm hàng hải giúp doanh nghiệp nâng cao uy tín và tạo niềm tin với khách hàng.
- Tăng cường uy tín: Khách hàng sẽ có cảm giác an tâm hơn khi làm việc với một doanh nghiệp có bảo hiểm hàng hóa, điều này giúp tăng cường uy tín và tạo dựng lòng tin.
- Hỗ trợ tài chính: Khi xảy ra sự cố, bảo hiểm sẽ giúp doanh nghiệp nhanh chóng được bồi thường, đảm bảo hoạt động kinh doanh không bị gián đoạn. 

Các loại bảo hiểm hàng hải 

Có nhiều loại bảo hiểm hàng hải khác nhau nhằm bảo vệ các đối tượng và rủi ro khác nhau. Ví dụ một số loại bảo hiểm hàng hải dưới đây:

•    Bảo hiểm thân tàu (Hull Insurance): Bảo vệ thân tàu, máy móc và thiết bị trên tàu khỏi những thiệt hại do tai nạn, va chạm, hoặc cháy nổ.
•    Bảo hiểm hàng hóa (Cargo Insurance): Bảo vệ hàng hóa trong quá trình vận chuyển bằng đường biển, đường hàng không hoặc đường bộ.
•    Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ tàu (P&I Insurance): Bảo vệ chủ tàu khỏi những yêu cầu bồi thường từ bên thứ ba do thiệt hại về tài sản hoặc con người.

Đối tượng bảo hiểm hàng hải bao gồm những ai? 

Theo Điều 304 Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2015, đối tượng bảo hiểm hàng hải là bất kỳ quyền lợi vật chất nào có thể quy ra tiền liên quan đến hoạt động hàng hải.

Và cũng tại khoản 2 Điều 204 này, các đối tượng bảo hiểm hàng hải bao gồm:

a) Tàu biển, tàu biển đang đóng, hàng hóa hay các tài sản khác bị đe dọa bởi các rủi ro hàng hải; 
b) Giá dịch vụ vận chuyển hàng hóa, tiền thuê tàu, tiền thuê mua tàu, tiền lãi ước tính của hàng hóa, các khoản hoa hồng, các khoản tiền cho vay, bảo đảm tiền ứng trước, chi phí bị nguy hiểm khi tàu biển, tàu biển đang đóng, hàng hóa hay các tài sản khác bị đe dọa bởi các rủi ro hàng hải; 
 c) Trách nhiệm dân sự phát sinh do các rủi ro hàng hải.

Bảo hiểm hàng hải áp dụng cho các đối tượng là bất kỳ quyền lợi vật chất nào có thể quy đổi thành tiền liên quan đến hoạt động hàng hải, bao gồm các đối tượng được quy định tại khoản 2 Điều 304 nêu trên.

Những trường hợp được bồi thường bảo hiểm hàng hải thường thấy 

Bồi thường hàng hải là một phần quan trọng của hợp đồng bảo hiểm, giúp các bên liên quan giảm thiểu thiệt hại tài chính khi gặp sự cố. Dưới đây là những trường hợp phổ biến mà bên bảo hiểm hàng hải thường bồi thường:

•    Thiệt hại do va chạm: Khi tàu thuyền va chạm với tàu khác, vật cản dưới nước, hoặc các công trình trên biển, bảo hiểm sẽ bồi thường thiệt hại đối với thân tàu, máy móc và hàng hóa trên tàu.
•    Cháy nổ: Bảo hiểm hàng hải chi trả chi phí thiệt hại do cháy nổ trên tàu hoặc khi hàng hóa bị hư hỏng do nhiệt độ cao.
•    Thiên tai: Các trường hợp như bão, sóng lớn, động đất, hoặc các hiện tượng thiên nhiên khác gây hư hỏng tàu thuyền và hàng hóa đều nằm trong phạm vi bồi thường.
•    Cướp biển và mất cắp hàng hóa: Bảo hiểm hàng hải sẽ chi trả khi tàu bị tấn công bởi cướp biển hoặc khi hàng hóa bị mất cắp trong quá trình vận chuyển.
•    Tổn thất chung: Đây là trường hợp đặc biệt khi chủ tàu và chủ hàng chia sẻ chi phí cứu hộ trong trường hợp khẩn cấp, như khi phải vứt bỏ hàng hóa để cứu tàu.
•    Hư hỏng hàng hóa trong quá trình vận chuyển: Bảo hiểm sẽ bồi thường nếu hàng hóa bị hư hỏng do các yếu tố như nước biển, mưa, hoặc xử lý không đúng cách trong quá trình bốc xếp.

Hợp đồng Bảo hiểm hàng hải

Dựa theo điều 303 tại Bộ Luật hàng hải 2015, hợp đồng bảo hiểm hàng hải có thể hiểu như sau:

•    Hợp đồng bảo hiểm hàng hải là thỏa thuận giữa người mua bảo hiểm và công ty bảo hiểm nhằm bảo vệ các rủi ro liên quan đến hành trình đường biển. Theo đó, người mua phải thanh toán phí bảo hiểm theo thỏa thuận, và công ty bảo hiểm cam kết bồi thường cho những thiệt hại thuộc phạm vi bảo hiểm được quy định trong hợp đồng.

•    Rủi ro hàng hải bao gồm các sự cố liên quan đến hành trình đường biển như tai nạn trên biển, cháy nổ, chiến tranh, cướp biển, mất cắp, giam giữ, và các rủi ro tương tự khác hoặc những rủi ro được nêu trong hợp đồng.

•    Ngoài ra, hợp đồng bảo hiểm hàng hải có thể được mở rộng để bảo vệ người mua bảo hiểm trước những tổn thất xảy ra trên các tuyến đường thủy nội địa, đường bộ, đường sắt, hoặc đường hàng không thuộc cùng hành trình đường biển, theo các điều kiện cụ thể hoặc tập quán thương mại. Hợp đồng này bắt buộc phải được lập thành văn bản để đảm bảo tính pháp lý và bảo vệ quyền lợi các bên tham gia.
 

Bảo hiểm hàng hải quốc tế

Khái niệm và phạm vi của bảo hiểm hàng hải quốc tế

Bảo hiểm hàng hải quốc tế có thể được hiểu là loại hình bảo hiểm cho các rủi ro liên quan đến vận chuyển quốc tế và đóng vai trò quan trọng trong hoạt động xuất nhập khẩu toàn cầu.Phạm vi bảo hiểm thường bao gồm các rủi ro liên quan đến quá trình vận chuyển từ cảng xuất khẩu đến cảng nhập khẩu hiểm bao gồm:

- Thiệt hại vật chất đối với tàu thuyền và hàng hóa.
- Chi phí cứu hộ trong trường hợp gặp sự cố.
- Trách nhiệm pháp lý đối với các bên thứ ba.

Quyền lợi và lợi ích của bảo hiểm hàng hải quốc tế cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu

Bảo hiểm hàng hải quốc tế mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu như:

- Bảo vệ tài sản: Đảm bảo an toàn cho hàng hóa và phương tiện vận chuyển.
- Đảm bảo tuân thủ quy định quốc tế: Giúp doanh nghiệp đáp ứng các yêu cầu pháp lý và tiêu chuẩn vận chuyển quốc tế.
- Hỗ trợ khiếu nại: Quy trình xử lý yêu cầu bồi thường minh bạch và nhanh chóng giúp doanh nghiệp phục hồi sau sự cố.

Kinh nghiệm khi mua bảo hiểm hàng hải

Mua bảo hiểm hàng hải là một trong những lựa chọn phổ biến cho các doanh nghiệp muốn bảo vệ tài sản và hoạt động vận chuyển hàng hóa bằng đường biển.

Các bước để lựa chọn bảo hiểm hàng hải phù hợp 

1.Đánh giá nhu cầu bảo hiểm: Xác định loại hình bảo hiểm phù hợp với quy mô và phạm vi hoạt động của doanh nghiệp.
2.So sánh các gói bảo hiểm: Xem xét các gói bảo hiểm của các công ty bảo hiểm khác nhau để chọn lựa gói phù hợp nhất.
3. Hoàn thành thủ tục mua bảo hiểm: Liên hệ với công ty bảo hiểm, điền đầy đủ các thông tin cần thiết, và ký hợp đồng bảo hiểm.

Quy trình xử lý yêu cầu bảo hiểm và khiếu nại trong trường hợp xảy ra sự cố

Khi xảy ra sự cố, doanh nghiệp cần:

1. Thông báo cho công ty bảo hiểm: Cung cấp thông tin chi tiết về sự cố và thiệt hại.
2. Chuẩn bị tài liệu, chứng cứ minh bạch, cần thiết: Bao gồm chứng từ, hóa đơn, và hình ảnh liên quan đến thiệt hại.
3. Nộp yêu cầu bồi thường: Nộp đơn yêu cầu và gửi các tài liệu công ty bảo hiểm yêu cầu bồi thường
Sau khi bạn hoàn thành các thủ tục yêu cầu bồi thường, công ty bảo hiểm sẽ tiến hành kiểm tra và đánh giá yêu cầu bồi thường. 

(*) Lưu ý: Các bước bên trên là quy trình cơ bản và mang tính tương đối. Quy trình giải quyết cụ thể phụ thuộc vào quy định của từng Công ty Bảo Hiểm. Vì vậy, trong quá trình xử lý yêu cầu bảo hiểm, một số bước khác có thể phát sinh thêm.

Thời gian hiệu lực của hợp đồng bảo hiểm hàng hải và cách quản lý

Thời gian hiệu lực của hợp đồng bảo hiểm hàng hải thường kéo dài từ 1 đến 12 tháng tùy thuộc vào điều kiện hợp đồng. Doanh nghiệp cần chú ý đến việc:

- Theo dõi thời hạn hợp đồng: Đảm bảo gia hạn hợp đồng bảo hiểm đúng hạn.
- Cập nhật thông tin: Liên hệ với công ty bảo hiểm để cập nhật các thay đổi về thông tin liên quan đến tàu thuyền hoặc hàng hóa.
- Quản lý tài liệu hợp đồng: Lưu trữ cẩn thận các tài liệu liên quan để sử dụng khi cần thiết.